No Ka Hau O Maunakea
Hau nui me ka anu
ʻAuhea ʻoukou e ka poʻe e heluhelu ana i ka Hōkū Loa. He Nū Hou i ʻikeʻia ma Waimea nei, ma ka lā 15 o Pep nei, he anu ikaika loa; he hau ma Maunakea, a ane hala loa i lalo i ke kumu, a he hau ma luna o Hualālai. ʻAkahi nō au a ʻike i ka hau ma Hualālai i loko o nā makahiki he 30. He aha lā ke ʻano? He hōʻailona ia no ke aha? He ua ikaika loa kekahi, ma mua aku nei. Inā ʻelua hola ka mau ʻana o ka ua ikaika nei; inā ua Kaiakahinaliʻi maoli ma ʻaneʻi. Pilikia loa nā holoholona, me nā kānaka. ʻAʻole kā! Ua pau koke ka ua, ka hekili me ka uwila. Makaʻu naʻe nā kānaka ... LAIANA. KA HŌKŪ LOA, MARAKI 1862 |
HUHŪ PAHA ʻO POLIʻAHU—Aia ma nā kakahiaka, ua ʻike ʻia ka hāʻule nui ʻana o nā hau ma luna o nā weuweu, a he keu aku kēia o ka wā huʻihuʻi, ke hele lā a pelu nā kuli i ka ua mea ʻo ka māʻeʻele i ke anu, hele ka nuku a uliuli, me he moa nuku uli 'lā; ʻehaʻeha nō hoʻi ka hana a ka wahine Poliʻahu i ke kuʻu mai i ke kapa hau ona, pau nā mea a pau i ka haʻukeke.
KA LĀHUI HAWAIʻI, IANUALI 1875. |
HĀLIʻI KE KOLOKA O KA HAU MA LUNA O KA PIKO O MAUNAKEA
HILO, Hawaiʻi, Now 5 - Ua hāliʻi aʻe ke koloka o ka hau ma luna o ka piko o ke kuahiwi ʻo Maunakea ma kēia kakahiaka, a he mālaʻelaʻe hoʻi ke nānā aku mai kai o Hilo, ʻaʻole i kau wahi ʻohu ʻia. ʻO kēia hāʻule hau mua loa ma luna o kēia mau kuahiwi no kekahi mau mahina i hala aʻe nei. Ma ka ʻōlelo a nā kamaʻāina o Hilo, ʻo ka hoʻi hou ʻana mai o ka hau ma luna o ka piko o nā kuahiwi o Maunakea aia he manaʻo ko kēlā mau hōʻailona e hiki mai ana i ke kalaʻe a me uhi wahi ʻohu ʻole, akā, he like ʻole naʻe kā lākou mau ʻōlelo. ʻO nā hōʻailona o kēia ʻano ma ka wā o ka makahiki e like me kēia, ʻo ka manaʻo, e hōʻea mai ana he makahiki pōmaikaʻi a me ka maikaʻi o nā mea e loaʻa ana. KE ALAKAʻI O HAWAIʻI, 12 NOWEMAPA 1931 |