Ka Moʻolelo O Kamehameha I
NO KE KŪ ʻANA O KĀPENA KUKE I HAWAIʻI —
KE AU IĀ KALANIʻŌPUʻU He ʻumikūmāmākahi lā o Kapena Kuke ʻo ka nalowale ʻana mai Maui aku, hōʻea akula ʻo ia ma ke kōwā ma waena o Maui a me Hawaiʻi, e kokoke ana i Kohala. ʻO ka lā 2 ia o ka malama ʻo Kēkēmapa kona hōʻea ʻana mai — ua uhi ʻia ʻo Maunakea a me Maunaloa e ka pāpale kapu keʻokeʻo, he hau. Ma kahi kokoke i Kukuipahu kona wahi i kū mai ai ... |
Moʻoʻōlelo Hawaiʻi
... Hoʻi hou maila ʻo Vanekouva i Hawaiʻi nei, mai ka ʻaoʻao Komohana ʻĀkau o ʻAmelika mai, a kū ʻo ia i Kawaihae, i ka lā 14 o Pepeluali, i ka M.H. 1793. Nonoi ikaika aku nā kānaka iā Vanekouva i pū, i pauda, hōʻole ʻo Vanekouva, ʻaʻole e kūʻai ia mau mea. Ua makemake ʻia ia mau mea e ko Hawaiʻi nei ia manawa; no ka mea, he manawa kaua ia, ʻo ia hoʻi ke kaua ʻana i lilo ai ke Aupuni o Hawaiʻi nei iā Kamehameha I.
I kēia kū ʻana mai o Vanekouva, ʻo ka lua hoʻi ia; hālāwai lāua me Kamehameha, a hāʻawi mai ʻo Vanekouva i nā pipi iā Kamehameha. Ua lawe mai ʻo ia ia mau pippi mai Moneterei mai, he awa ia aia ma Meriko. Ua mahalo ʻia kēlā poʻe pipi e ko Hawaiʻi nei, no ke ʻano ʻē, a ua kapa ʻia ka inoa, "He puaʻa pipi." ʻO ia ka hoʻomaka ʻana mai o nā pipi e holoholo hihiu nei ma Waimea i kēia manawa, a Maunakea ... |
Ka Moʻolelo O Nā Kamehameha
... Ua kaulana ka makahiki 1828 no ka holo ʻana o Kaʻahumanu i Hawaiʻi, a me ke kiʻi ʻana i Lilinoe ma ka mauna ʻo Maunakea, he wahine kahiko loa ʻo ia, ua kaukani a keu kona mau makahiki i waiho ai ma ka mauna ʻo Maunakea, ma kāna ʻōlelo hoʻohiki. Ua ʻōlelo ʻia ʻo Lilinoe, e mau ana nō ka waiho maikaʻi o kona kino, e paʻa ana nō hoʻi kona lauoha ʻaʻohe i heleleʻi. A i makemake ʻoukou e ʻike i kona mau hanauna, e loaʻa ia ma o Huanuiikālailai mai, ua lilo ʻo ia i kūpuna no nā 'Liʻi, a ua puka mai ʻo ʻUmiokalani ke keiki a Keawenuiaʻumi me Hoʻopiliahoe. Ua ʻōlelo ʻia naʻe, ʻaʻohe kā i loaʻa ʻo Lilinoe iā Kaʻahumanu, ua hūnā ʻia nī kā. ʻO Līloa, ʻo Lonoikamakahiki, ʻo Kauhola a me Lole, ʻo lākou wale nō ka i loaʻa iā Kaʻahumanu ma Waipiʻo, a ua lawe ʻia hoʻi ma Kaʻawaloa. ʻO nā 'liʻi ma loko o Hale o Keawe, ʻo nā 'liʻi kūpuna mai a hiki iā Kalaniʻōpuʻu a me Kīwalaʻō, ua piha ʻo Hale o Keawe i ka iwi o nā 'liʻi, ua haku hoʻi a pau i ke kāʻai. Ua hoʻihoʻi ʻia ma Kaʻawaloa, a ʻo ka nui ua pau i ke puhi ʻia i ke ahi ...
|